Reometr może pracować w dwu podstawowych trybach pomiarowych
przy regulowanej wejściowej szybkości ścinania
i wyznaczaniu powstających naprężeń ścinających (tryb CR)
przy regulowanych naprężeniach wejściowych
i wyznaczaniu powstających szybkości ścinania (tryb CS)

Układ czujnikowy może być zmodyfikowany tak, że naczynie zewnętrzne jest wymienione na stacjonarną płytkę dolną, a cylinder wewnętrzny na obracający się stożek albo płytkę górną.

Podstawowe układy pomiarowe reometrów rotacyjnych
a - koncentryczny cylinder, b - stożek-płytka, c - równoległe płytki

Rheotest RN 3.1 pracuje przy momencie obrotowym w zakresie 0,1-160 mNm i prędkości obrotowej 0,1-1000 rpm. Układ pomiarowy S1 pozwala na pomiar lepkości przy prędkościach ścinania 0,13-1300 s^-1, w zakresie od 1-10⁷ mPas zaś układ HS w zakresie od 0,5-2 ^.10⁶ mPas.

Przyrząd połączony jest z komputerem co pozwala na bezpośrednią, graficzną obserwację wszystkich parametrów pomiaru w trakcie jego przebiegu. Ponadto obsługujący go program pozwala na dopasowanie uzyskanych danych doświadczalnych do jednego z licznych modeli reologicznych (Newton, Ostwald - De Waele, Golub, Cross, Carreau, de Haven, Reiner Phillippoff, Meter, Bingham, Herschel -Bulkley, Casson, Casson - Allgemein, Tscheuschner - Allgemein) opisujących zależność między naprężeniem ścinającym t (TAU) i prędkością ścinania (D).

Przykładowy wykres kreślony przez przyrząd na monitorze komputera podczas pomiaru lepkości.
Zależność lepkości (h - ETA), naprężenia ścinającego (t - TAU) i prędkości ścinania (D) od czasu (t)
podczas pomiaru lepkości żelu pod prysznic.

Lepkość stanowi jedno z podstawowych pojęć reologii, czyli nauki będącej działem mechaniki klasycznej, zajmującej się powstawaniem i wzrastaniem w czasie odkształceń wszelkich ciał rzeczywistych. Reologia w dosłownym tłumaczeniu oznacza naukę o płynięciu materiałów (od greckiego reo - płynąć).

Dział chemii fizycznej zajmujący się badaniem i interpretacją lepkości rozmaitych układów fizykochemicz-nych nazywa się wiskozymetrią. Nazwa wywodzi się od łacińskiego słowa viscosus - to znaczy lepki.

Lepkość jest wynikiem tarcia wewnętrznego, występującego podczas przesuwania się względem siebie warstw płynu poddanego naprężeniu ścinającemu. Parametrem charakteryzującym lepkość ilościowo jest stała zwana lepkością dynamiczną lub współczynnikiem lepkości, równa stosunkowi naprężenia ścinającego do prędkości ścinania. Płyny, dla których stosunek ten nie zależy od prędkości ścinania nazywają się płynami newtonowskimi, pozostałe zaś nienewtonowskimi.

Znajomość lepkości rozmaitych cieczy, szczególnie w funkcji temperatury, ma istotne znaczenie w wielu zagadnieniach techniki i jest bardzo ważnym kryterium jakości. Przykładem mogą być oleje i smary oraz inne liczne produkty przemysłowe bazujące na emulsjach (np. lakiery i farby malarskie, środki do mycia i czyszczenia, środki połyskowe, środki owadobójcze i chwastobójcze, kosmetyki, produkty farmaceutyczne). Lepkość może także charakteryzować stan licznych produktów spożywczych (np. kefiry, jogurty, majonezy).

Właściwości reologiczne emulsji przedstawia się zwykle w postaci krzywych płynięcia lub krzywych lepkości. Krzywe lepkości opisują zależność naprężenia ścinającego od prędkości ścinania zaś krzywe lepkości - zależność lepkości od prędkości ścinania.

Na właściwości reologiczne wpływa wielkość cząstek i stopień ich flokulacji lub koagulacji. Z przebiegu krzywej płynięcia można wnioskować o rozkładzie wielkości cząstek rozproszonych oraz o jakości wyrobu. Łamany przebieg krzywej świadczy o nierównej wielkości cząstek, czyli o nietrwałości układu emulsyjnego. Zmiany lepkości emulsji w czasie przechowywania pozwalają na obserwację zmian rozkładu wielkości cząstek emulsji.